Groenbeleving in het buitengebied
De provincie zet zich er voor in om de groenbeleving in de provincie te vergroten. Dit is belangrijk voor het woon- en vestigingsklimaat. En een voorwaarde voor leefbare steden en een internationaal vestigingsklimaat. De provinciale rol ligt vooral bij het groen buiten de stad. En op de verbinding stad-land. Duidelijk is dat de groene buitenruimte (nu zo’n 65% van het provincieoppervlak) aan grote veranderingen onderhevig is.
Rapportcijfer van het Zuid-Hollandse landschap
In de belevingskaart van het Nederlandse landschap (bron: compendium voor de leefomgeving) wordt een waardering gegeven van het Nederlandse landschap door de bevolking op basis van fysieke landschapskenmerken. Een groot deel van Zuid-Holland scoort een rapportcijfer tussen de 6,5 en 7,5.
Er zijn ook uitschieters naar boven (duinen, landgoederenzone) en naar beneden (nabij Metropoolregio). Eigenschappen als natuurlijkheid en historische kenmerkendheid worden daarbij positief gewaardeerd. Stedelijkheid en horizonvervuiling worden over het algemeen negatief gewaardeerd.
Daar moet ik zijn
Alterra heeft in opdracht van de provincie onderzoek gedaan naar de waardering en landschapsvoorkeuren van Nederlanders. Daarbij zijn de gegevens geanalyseerd voor Zuid-Holland op basis van 10 jaar bezoek aan de website ‘Daar moet ik zijn’. Bezoekers kunnen op deze site hun ideale landschap samenstellen.
Een van de uitkomsten: de gemiddelde Zuid-Hollander wil het liefst 31% bos hebben in zijn/haar ideale landschap. Maar ook de zee en meren moeten aanwezig zijn (circa 21%). Het ideale landschap moet verder 18% heide-, zand- of duingebied hebben. Voor deze en meer onderzoeksresultaten wordt verwezen naar het rapport.
Beleving landschap, natuur en erfgoed
In het rapport ‘Mooie provincie achter de duinen’ is de beleving van het landschap, de natuur en het erfgoed gemeten onder de achterbannen van het Zuid-Hollands Landschap en het Erfgoedhuis Zuid-Holland. Dit is aangevuld met een ‘seniorenpanel’ van het Tympaan instituut. De meting geeft een goed beeld wat er leeft onder deze groep ‘op groen en erfgoed’ betrokken Zuid-Hollanders.
De waardering voor landschap en natuur in de omgeving is vrij groot: van een 7,6 gemiddeld door de deelnemers aan de digitale enquête tot een 8,3 door de geïnterviewden in een gebied. Het aanwezige erfgoed wordt iets minder gewaardeerd. Dit heeft vermoedelijk vooral te maken met het feit dat het begrip erfgoed vrij onbekend is en dat mensen het landschap niet als erfgoed zien.
Desondanks is er een voorkeur voor landschappen met een herkenbaar, historisch karakter zoals de duinen, het veenweidegebied, de delta, de plassen en de landgoederen.
Ook laat het onderzoek zien, dat verkeer en geluidsoverlast de grootste verstoorders zijn van de omgeving: ongeveer 40% van de respondenten meldt dat voor elk van beide soorten verstoringen. De overlast van windmolens, verkeer, rommel/slecht onderhoud is relatief het meest toegenomen in het afgelopen jaar. Als het gaat om de minst aantrekkelijke gebieden van Zuid-Holland, dan staat het havenindustrieel complex van Rijnmond bovenaan. Overigens heeft maar een derde van de respondenten aangegeven dat zij buitengebieden niet of minder bezoeken vanwege de verstorende elementen.
De groene ruimte in verandering
De ruimte in Zuid-Holland heeft de afgelopen eeuw enorme veranderingen doorgemaakt. Onderzoeksinstituut Alterra heeft een vergelijkend onderzoek gedaan naar grondgebruik in het jaar 1900 en 2000. Daaruit blijkt dat het aandeel bebouwd gebied en wegen in Zuid-Holland het hoogst is van alle provincies. Deze toename is vooral ten koste gegaan van het areaal grasland. De sterkste absolute groei van bebouwd gebied en wegen vond overigens niet
plaats in Zuid-Holland, maar in Noord-Brabant (Zuid-Holland staat op de tweede plaats).
De hier gebruikte definities voor grondgebruik wijken af van de definities die worden gebruikt voor bijvoorbeeld natuur- of recreatiegebieden, zoals het Natuurnetwerk Nederland. Daardoor sluiten de oppervlaktes niet goed op elkaar aan.
Groenblauwe buitenruimte
Op basis van het CBS-bestand bodemgebruik (Centraal bureau voor de Statistiek, 2012) is door de provincie Zuid-Holland een analyse uitgevoerd naar de oppervlakte van de groene en blauwe ruimte in het landelijk gebied in Zuid-Holland. Het betreft groengebieden met een oppervlakte van tenminste 1 vierkante kilometer. Allerlei ‘groene
snippers’ die mogelijk minder bijdragen aan ‘landelijke groenbeleving’, zijn daarmee buiten beschouwing gelaten. Uit de berekening blijkt, dat 64% van het areaal van Zuid-Holland bestaat uit groenblauwe ruimte buiten bebouwd gebied. Het andere deel, 36%, is bebouwd gebied (zoals wegen, bebouwing, industrie maar ook kassen).
