Beschermde stads- en dorpsgezichten

De staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en de minister van Infrastructuur en Milieu kunnen een waardevol gebied aanwijzen als rijksbeschermd stads- of dorpsgezicht om zo het historisch karakter nu en in de toekomst veilig te stellen. Dit gebeurt met het bestemmingsplan dat de gemeente opstelt in vervolg op de aanwijzing. Op dit moment rondt het Rijk de aanwijzing af van gezichten die ontstaan zijn in de periode 1850-1940. Daarnaast zijn er in 2011 in heel Nederland 30 gebieden aangewezen als zg. wederopbouwgebieden met architectuur en stedenbouw uit de periode 1940-1965, waarvan 6 in Zuid-Holland (zie tabel hieronder). Dit zijn gebieden die weliswaar geen beschermde status hebben zoals een formeel beschermd stads- of dorpsgezicht, maar waarvoor de

Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed afspraken maakt met de betrokken gemeenten om in hun beleid rekening te houden met de kernkwaliteiten van het wederopbouwgebied.

De bescherming van een gezicht betreft de historische structuren. Dat betekent dat nieuwe gebouwen kunnen worden toegevoegd in een beschermd gezicht. Ook kan het gebruik van een gebouw veranderen, mits dit past in het historisch gegroeide karakter. Er bestaan geen subsidieregelingen voor beschermde stads- en dorpsgezichten. Panden binnen een beschermd gezicht verkrijgen evenmin automatisch de status van beschermd monument.